نه افسرده اي ، نه حال خوب داري ، فقط انگار زندگي مدتي است روي حالت بي صدا مانده ؟

اگر صبح ها خسته نيستي اما شوقي هم براي شروع روز نداري ، شايد مشکلت تنبلي يا افسردگي نباشد ، اسم آن ميتواند چيز ديگري باشد .

براي حال بي حسي و بي حوصلگي اي که تجربه ميکني ،يک اسم وجود دارد : ” رخوت رواني ” که به انگليسي به آن Languishing    ميگويند.

اين مقاله درباره افسردگي نيست ، درباره حالتي است که خيلي ها در آن درگيرند ، بي آنکه اسمش را بدانند .

مناسب‌ترین معادل فارسی در این متن براي واژه :

Languishing

«رخوت روانی»
یا در بیان توصیفی‌تر: «درجا زدن روانی و عاطفی»

در ترجمه از ترکیب «رخوت روانی استفاده می‌کنم تا معنا شفاف بماند.

در ابتدا متوجه نشدم نشانه‌هایی که همه‌ی ما در آن مشترک بودیم چیست.
دوستانم می‌گفتند تمرکزشان به هم ریخته است
یکی از اعضای خانواده‌ام تا دیروقت بیدار می‌ماند و دوباره فیلم «National Treasure» را می‌دید، با اینکه دیالوگ‌هایش را از حفظ بود.
و خودم، به‌جای اینکه ساعت ۶ صبح سرحال از تخت بیرون بپرم، تا ۷ در تخت می‌ماندم و بازی Words with Friends می‌کردم.

رخوت روانی Languishing.

این فرسودگی شغلی نبود؛ هنوز انرژی داشتیم.
افسردگی هم نبود؛ احساس ناامیدی نمی‌کردیم.
فقط نوعی بی‌لذتی و بی‌جهتی مبهم را تجربه می‌کردیم.
بعد فهمیدم برای این حالت اسم وجود دارد: رخوت روانی Languishing.

رخوت روانی یعنی احساس رکود و تهی‌بودن.
انگار روزهایت را بی‌هدف می‌گذرانی و زندگی‌ات را از پشت شیشه‌ای مه‌گرفته می‌بینی.
و به نظر می‌رسد این احساس غالب سال ۲۰۲۱ بوده است ، در حالی که دانشمندان و پزشکان در حال درمان پیامدهای جسمی «کووید طولانی‌مدت» هستند، بسیاری از ما با پیامدهای عاطفیِ طولانی‌مدتِ همه‌گیری دست‌وپنجه نرم می‌کنیم.
وقتی ترس و سوگ شدید سال اول فروکش کرد، این وضعیت آرام‌آرام و بی‌صدا سراغمان آمد.

در روزهای ابتدایی و پرابهامِ پاندمی، سیستم هشدار مغز ما—آمیگدالا—در حالت آماده‌باش جنگ یا گریز بود.
کم‌کم با شکل‌دادن به روتین‌ها، اضطراب‌مان کمتر شد.
اما چون پاندمی ادامه پیدا کرد، رنجِ حاد جای خود را به یک وضعیت مزمن داد: رخوت روانی.

(همين اتفاق هم بعد از کوويد هم بعد از جنگ 12 روزه در کشور ما هم بيشتر ديده ميشود)

در روان‌شناسی، سلامت روان را روی یک طیف می‌بینیم:
از افسردگی تا شکوفایی.

شکوفایی یعنی اوج بهزیستی:
احساس معنا، تسلط و اثرگذاری در زندگی دیگران.

افسردگی یعنی قعر نابهزیستی:
احساس تهی‌بودن، بی‌انرژی بودن و بی‌ارزشی.

رخوت روانی، کودکِ میانیِ نادیده‌گرفته‌شده‌ی سلامت روان است.
فضایی خالی میان افسردگی و شکوفایی— نبودِ بهزیستی.

در رخوت روانی، نه بیمار روانی هستی و نه حالِ خوبی داری.
در ظرفیت کاملت عمل نمی‌کنی.
انگیزه‌ات کم می‌شود، تمرکزت به هم می‌ریزد و احتمال کنارکشیدن از کار، سه برابر می‌شود.
این وضعیت حتی شایع‌تر از افسردگی اساسی است و در برخی موارد، خطرش بیشتر هم هست.

این اصطلاح را جامعه‌شناسی به نام کوری کیز مطرح کرد.
او متوجه شد بسیاری از آدم‌ها نه افسرده‌اند و نه شکوفا.
پژوهش‌هایش نشان می‌دهد کسانی که امروز بیشترین خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب را دارند، الزاماً کسانی نیستند که الان علائم شدید دارند؛ بلکه کسانی‌اند که اکنون در رخوت روانی هستند.

خطر دیگر اینجاست که وقتی در رخوت روانی هستی، حتی متوجه کم‌رنگ‌شدن لذت و انگیزه‌ات نمی‌شوی.
ناراحتی‌ات را نمی‌بینی، پس دنبال کمک هم نمی‌روی.

نام‌گذاری احساسات، یکی از مؤثرترین راه‌های مدیریت آن‌هاست.
وقتی برای حال‌وهوایمان اسم پیدا می‌کنیم، آن را بهتر می‌فهمیم، کمتر تنها می‌مانیم و راحت‌تر درباره‌اش حرف می‌زنیم.

به‌جای اینکه بگوییم «خوبم» یا «بد نیستم»، تصور کن بگوییم:
«راستش، مدتی‌ست دچار رخوت روانی‌ام.»

این جمله، پادزهری است برای مثبت‌اندیشی سمی.

پادزهر رخوت روانی: Flow (غرقگی)

یکی از مؤثرترین راه‌ها برای خروج از رخوت روانی، تجربه‌ی غرقگی ( Flow  ) است؛
حالتی که در آن آن‌قدر در یک چالش معنادار یا یک ارتباط عمیق غرق می‌شوی که زمان و خودت را فراموش می‌کنی.

در روزهای ابتدایی پاندمی، بهترین پیش‌بینی‌کننده‌ی بهزیستی نه خوش‌بینی بود و نه ذهن‌آگاهی—بلکه غرقگی بود.

اما غرقگی بدون تمرکز ممکن نیست.
حواس‌پرتی‌های مداوم، دشمنِ مشارکت عمیق و کیفیت بالاست.

پس باید از زمان‌های بدون وقفه محافظت کنیم؛
زمان‌هایی که بتوانیم روی یک هدف کوچک اما معنادار تمرکز کنیم.

پیشرفت حتي کوچک ، مهم‌ترین عامل انگیزه و شادی روزانه است.

رخوت روانی فقط در ذهن ما نیست؛ در شرایط زندگی ماست.
«افسرده نبودن» به معنای «خوب بودن» نیست.
«فرسوده نبودن» به معنای «باانگیزه بودن» هم نیست.

وقتی بپذیریم بسیاری از ما در رخوت روانی هستیم، می‌توانیم برای رنج‌های خاموش صدا پیدا کنیم و راهی برای خروج از این خلأ بسازیم.

بر اساس نظریه‌ی «غرقگی» میهالی چیکسنت‌میهایی (Csikszentmihalyi )حالت Flow  زمانی رخ می‌دهد که فرد در فعالیتی معنادار درگیر می‌شود که سطح چالش آن با مهارت‌های فعلی‌اش متعادل است . در این وضعیت، تمرکز عمیق شکل می‌گیرد، خودآگاهی کمرنگ می‌شود و گذر زمان کمتر احساس می‌شود.

در زندگی روزمره، این حالت می‌تواند در موقعیت‌هایی مانند تمرکز عمیق روی یک گفت‌وگوی کوچینگی، کار کردن روی یک هدف شخصی مشخص، نوشتن، حل یک مسئله‌ی حرفه‌ای، یا انجام فعالیتی خلاقانه رخ دهد؛ به‌شرط آن‌که توجه فرد پراکنده نباشد و فعالیت، برای او شخصاً معنا داشته باشد.

از منظر کوچینگ، ایجاد شرایط Flow به مراجع کمک می‌کند تا از حالت رخوت و «لَنگویشینگ» خارج شود، زیرا تجربه‌ی پیشرفت، تمرکز و درگیری فعال با زندگی، یکی از قوی‌ترین عوامل بازگشت انگیزه و احساس سرزندگی است.

جمع‌بندی

• Languishing (رخوت روانی) حالتی میان افسردگی و شکوفایی است؛ نه حالِ بدِ شدید، نه حالِ خوب واقعی
• نشانه‌هایش: بی‌انگیزگی، کاهش تمرکز، احساس رکود و بی‌جهتی
• بسیار شایع است و می‌تواند پیش‌درآمد اختلالات جدی‌تر باشد
• نام‌گذاری این حالت، اولین قدم برای آگاهی و تغییر است
• غرقگی Flow تمرکز عمیق و پیشرفت‌های کوچک اما معنادار، از مؤثرترین راه‌های خروج از آن هستند
• سلامت روان فقط نبودِ بیماری نیست؛ حضورِ معنا، رشد و درگیری فعال با زندگی است
• غرقگي معمولا در لحظات خارق العاده رخ نميدهد ، اغلب در کارهاي ساده اي اتفاق مي افتد که به ما اجازه ميدهند تمام توجه مان را به يک تجربه معنادار بسپاريم

منبع :

اين مقاله ترجمه اي است از نوشته آدام گرانت روانشناس سازماني با عنوان

There is a Name For the Blah You’re Feeling :It’s Called Languishing

که نخستين بار در سال 2021 در نيويورک تايمز منتشر شده است .متن حاضر با اندکي ويرايش ، بازنويسي و ساده سازي براي مخاطب فارسي زبان تهيه شده و در کنار آن ، توضيحات تکميلي متناسب با حوزه کوچینگ و توسعه فردي توسط نويسنده افزوده شده است .

https://www.nytimes.com/2021/04/19/well/mind/covid-mental-health-languishing.html